Αυτογνωσία

Η Προσωπική Ανάπτυξη ξεκινά από την Αυτογνωσία, συνεχίζει με το Χτίσιμο Αυτοπεποίθησης, για να καταλήξει ιδανικά στην Αυτοεκτίμηση (και συνεπακόλουθα την Ευτυχία).

ΘΕΛΗΣΗ ΓΙΑ ΑΛΛΑΓΗ

Ρητή Θέληση. Η Προσωπική Ανάπτυξη είναι επίπονη. Για αυτό απαιτεί Θέληση για Αλλαγή.

ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ

Δομημένο Σύστημα για να κατανοήσουμε:

α) Ποιοι είμαστε τώρα και

β) Ποιος είναι ο ιδανικός μας εαυτός (κι άρα που θέλουμε να φτάσουμε).

ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ

Εργαλεία, Μέθοδοι και Τεχνικές για να πιστέψουμε επιτέλους πόσα μπορούμε να καταφέρουμε και να Χτίσουμε Αυτοπεποίθηση.

ΑΥΤΟΕΚΤΙΜΗΣΗ & ΕΥΤΥΧΙΑ

Ο άνθρωπος που ξέρει ποιος είναι, γνωρίζει τι θέλει να πετύχει και αντιλαμβάνεται σταδιακά ότι μπορεί και πετυχαίνει πράγματα έχει Αυτοεκτίμηση και είναι ο Ευτυχής Άνθρωπος.

Αυτογνωσία: Η απαρχή της Αυτοβελτίωσης

Η αυτογνωσία είναι η απαρχή της αυτοβελτίωσης. Καταρχήν λοιπόν κατανοούμε ποιοι είμαστε, ποιες είναι οι αξίες που πρεσβεύουμε και ποια είναι τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας.

Στη συνέχεια, για να φτάσουμε στην αυτοβελτίωση, σκεφτόμαστε τις αλλαγές που θέλουμε να κάνουμε και εφαρμόζουμε ένα έξυπνο πλάνο (S.M.A.R.T. plan – Specific, Measurable, Attainable, Relevant, Time-bound)

Η αυτογνωσία είναι μια δύσκολη και πιθανώς επώδυνη διαδικασία στην αρχή, παρόλ’ αυτά είναι η αναγκαία βάση για να προχωρήσουμε στην αυτοβελτίωση.

Χτίζουμε όλο το πλάνο αλλαγής στα ήδη θετικά στοιχεία της προσωπικότητάς μας, οπότε είναι αναγκαίο α) να εντοπίσουμε αρχικά τα θετικά μας στοιχεία και β) να διαχειριστούμε έξυπνα τα αρνητικά μας.

Οι διάφοροι ειδικοί, όπως ψυχολόγοι ή life coaches ή ειδικοί της συμβουλευτικής ή business coaches μπορούν απλώς να επιταχύνουν όλη αυτή τη διαδικασία θέτωντας τα κατάλληλα ερωτήματα και δουλεύοντας πάνω σε δοκιμασμένες μεθόδους.

Δύο Εργαλεία για Απόκτηση Αυτογνωσίας

Παρακάτω θα αναλύσουμε δύο δοκιμασμένα εργαλεία αυτογνωσίας, τα οποία μπορεί ο καθένας να τα δουλέψει μόνος του.

 Το πρώτο έρχεται από τον κόσμο των επιχειρήσεων και λέγεται SWOT ανάλυση (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) και το δεύτερο έρχεται από τον κόσμο της ψυχολογίας και αφορά τους 6 τύπους προσωπικότητας κατά τον John L. Holland.

Πρώτο Εργαλείο Αυτογνωσίας: SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats)

Η ανάλυση SWOT αναπτύχθηκε αρχικά σαν μια μέθοδος οργάνωσης για τη στρατηγική των επιχειρήσεων.

Στον άγριο κόσμο των επιχειρήσεων θα έπρεπε ιδανικά η κάθε επιχείρηση να ξέρει ποια είναι τα Δυνατά της σημεία (Strengths), ποιες οι Αδυναμίες της (Weaknesses), ποιες οι Ευκαιρίες στο εξωτερικό περιβάλλον (Oppοrtunties) και ποιες οι Απειλές του εξωτερικού περιβάλλοντος (Threats).

Από τη μια πλευρά λοιπόν έχουμε Θετικά κι Αρνητικά σημεία μέσα στον οργανισμό (δηλαδή Strengths & Weaknesses) κι από την άλλη Θετικά κι Αρνητικά σημεία του εξωτερικού περιβάλλοντος (δηλαδή Opportunities & Threats).

Αν το δούμε από άλλη σκοπιά, στη μία στήλη θα έχουμε τους Θετικούς Παράγοντες είτε εσωτερικούς είτε εξωτερικούς (δηλαδή Strengths & Opportunities) και στην άλλη στήλη τους Αρνητικούς Παράγοντες είτε εσωτερικούς είτε του εξωτερικού περιβάλλοντος (δηλαδή Weakenesses & Threats).

Το εργαλείο αυτό είχε τόσο τεράστια επιτυχία στον κόσμο των επιχειρήσεων που τελικά άρχισε να εφαρμόζεται και στη συμβουλευτική ψυχολογία σαν εργαλείο ατομικής διάγνωσης και αυτοβελτίωσης.

Επεξήγηση Ατομικού SWOT

Παρακάτω μπορείτε να δείτε και να κατεβάσετε μια πλήρη επεξήγηση του τρόπου με τον οποίο θέτουμε έξυπνες ερωτήσεις στον εαυτό μας και απαντάμε στα τέσσερα πεδία του SWOT.

Η επεξήγηση έγινε από το FinancialAdvisor.gr κι ακολουθεί αμέσως παρακάτω.

Δουλειά με τον εαυτό μας στο Προσωπικό SWOT

Μεγάλη σημασία έχει πάντως να σκεφτούμε μόνοι μας και για αρκετή ώρα (ίσως και για αρκετές ημέρες) όλα αυτά τα πεδία που καλούμαστε να συμπληρώσουμε στο προσωπικό SWOT.

Πώς γίνεται όμως ένα προσωπικό SWOT; Κάποιες από τις ερωτήσεις προς τον εαυτό μας που βοηθούν είναι οι εξής:

Strengths

  1. Έχεις κάποιες ιδιαίτερες γνώσεις, ταλέντα ή δεξιότητες στις οποίες ξεχωρίζεις;
  2. Ποιες είναι οι προσωπικές σου αξίες για τις οποίες σε ξέρουν πολλοί και σε σέβονται;
  3. Που είσαι αρκετά καλύτερος σε σύγκριση με τον μέσο όρο;
  4. Ποιους ιδιαίτερους πόρους έχεις στη διάθεσή σου (π.χ. χρήμα, χρόνο, σπουδές, ενσυναίσθηση κλπ);
  5. Γιατί σε θαυμάζουν οι άλλοι;
  6. Τι έχει συντελέσει συστηματικά σε παλαιότερες επιτυχίες σου;

WEAKNESSES

  1. Σε ποια σημεία θα μπορούσες να βελτιωθείς;
  2. Τι εφαρμόζεις με κακό τρόπο και αποτυγχάνει;
  3. Ποιοι πόροι σου λείπουν (χρόνος, χρήμα, σπουδές κλπ);
  4. Ποιους τομείς αποφεύγεις ή φοβάσαι;
  5. Σε ποιον τομέα δεν έχεις ταλέντο;
  6. Έως σήμερα στη ζωή σου, που συνάντησες τις μεγαλύτερες δυσκολίες;

OPPORTUNITIES

  1. Ποιες τεχνολογικές αλλαγές, που έρχονται στον τομέα σου, θα σε βοηθήσουν να ανταγωνιστείς καλύτερα;
  2. Ποιοι Πολιτικοί, Οικονομικοί, Κοινωνικοί, Περιβαλλοντικοί παράγοντες πιστεύεις ότι αλλάζουν και θα σου δώσουν ώθηση;
  3. Ποιοι γνωστοί σου άνθρωποι μπορούν να σε βοηθήσουν αλλά δεν τους έχεις προσεγγίσει ακόμη;
  4. Ποια θα ήταν η χρονική συγκυρία που θα σε βοηθούσε;

THREATS

  1. Πρόκειται σύντομα να κολυμπήσεις ενάντια στο ρεύμα της εποχής;
  2. Ποια εξωτερικά εμπόδια συναντάς και δεν μπορείς έως τώρα να αντιμετωπίσεις;
  3. Ποια ρίσκα έχει η ιδιαίτερη αγορά σου που μπορούν να επιδράσουν αρνητικά;
  4. Ποιές αρνητικές τάσεις παρατηρείς στο πεδίο σου και πώς μπορούν σε επηρεάσουν;

Η βοήθεια τρίτων στο προσωπικό SWOT

Εάν έχουμε κολλήσει ή εάν δεν αισθανόμαστε και τόσο καλά ψυχολογικά, τότε μπορούμε να πάρουμε τηλέφωνο σε 4-5 φίλους μας και συγγενείς και να ρωτήσουμε: «Ποια θεωρείς τα 2 καλύτερα μου στοιχεία σαν προσωπικότητα;».

Και συνεχίζουμε ρωτώντας πέντε φορές «γιατί;» αλλά με διαφορετικές λέξεις.

Ρωτάμε πέντε φορές «γιατί;», διότι μόνο έτσι θα βάλουμε τον συνομιλητή μας να μας αναλύσει τους λόγους που πιστεύει αυτό που μας λέει.

Οι πέντε τρόποι ερώτησης είναι οι εξής:

Α) Γιατί το λες αυτό; Β) Δηλαδή; Γ) Τι εννοείς λέγοντας…; Δ) Αλήθεια σου έκανε τόση εντύπωση; {και δεν μιλάμε αν δεν συνεχίσει} Ε) Έλα ρε, δεν το περίμενα. Για εξήγησε περισσότερο…

Όλες αυτές οι ερωτήσεις είναι ανοιχτού τύπου και βάζουν τον συνομιλητή μας να ανοιχτεί και να πει τις σκέψεις του.

Δεν κάνουμε ποτέ ερωτήσεις κλειστού τύπου, ερωτήσεις δηλαδή που η απάντηση μπορεί να είναι ένα «ναι» ή ένα «όχι».

Π.χ. «Δηλαδή βρίσκεις ότι είμαι άνθρωπος με μεγάλη ενσυναίσθηση;»

Απάντηση: «Ναι».

Οι ερωτήσεις ανοιχτού τύπου που αναφέραμε παραπάνω αναγκάζουν τον άλλο να ξανοιχτεί και να μιλήσει.

Όλα αυτά που θα μας πουν οι συνομιλητές βοηθούν ώστε να κατανοήσουμε μέσα από τα μάτια τρίτων δυνατά κι αδύνατα σημεία μας.

Αν τρεις άνθρωποι ισχυρίζονται με επιχειρήματα ότι ένα σημείο της προσωπικότητάς μας είναι ξεχωριστό, τότε βάλτε το άφοβα στα Strengths (Δυνατά σημεία).

Εάν επίσης 3 άνθρωποι εστιάσουν σε κάτι αρνητικό μας, τότε καταχωρήστε το κι αυτό για να το δουλέψετε στο επόμενο στάδιο της αυτοβελτίωσης. Κανένας δεν είναι τέλειος κι ούτε είναι ανάγκη ένα αρνητικό να το δουλέψουμε μέχρι να γίνει δυνατό σημείο.

Ωστόσο, καλό θα ήταν να το έχουμε υπόψη για να το διαχειριστούμε σωστά και να μην μας προξενήσει προβλήματα στο μέλλον.

Αμέσως μετά θα δούμε ένα δεύτερο εργαλείο αυτογνωσίας, σύμφωνα με τη θεωρία του John L. Holland για τους έξι τύπους προσωπικότητας.

Δεύτερο Εργαλείο Αυτογνωσίας:

Holland Τεστ (6 τύποι προσωπικότητας)

 

Ο John L. Holland ήταν αμερικανός ψυχολόγος κι έχει διαμορφώσει ένα μεγάλο κομμάτι της θεωρίας της προσωπικότητας και του επαγγελματικού προσανατολισμού.

Στο κομμάτι της αυτογνωσίας μας βοηθά, διότι η θεωρία του κατατάσσει τους ανθρώπους σε έξι γενικές κατηγορίες, με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά η κάθε μία, με συγκεκριμένες κλίσεις και δεξιότητες.

Φυσικά ο κάθε άνθρωπος είναι μοναδικός και πιθανώς να έχει στοιχεία από διαφορετικούς τύπους σύμφωνα με τη θεωρία του Holland. Αυτό δεν το αρνείται κανένας κι ίσα-ίσα υπάρχουν πολλές έρευνες και μεγάλη κριτική για αυτήν τη θεωρία.

Παρόλ΄ αυτά είναι ακόμη η κρατούσα θεωρία και εάν την κατανοήσει κάποιος, μπορεί να βγάλει σπουδαία συμπεράσματα πάνω στην δική του αυτογνωσία.

Έτσι λοιπόν ο Holland χωρίζει τους ανθρώπους σε 6 τύπους προσωπικότητας:

  1. Ρεαλιστικός τύπος (ή αυτός που πιάνουν τα χέρια του)
  2. Ερευνητικός τύπος (ή αυτός που σκέφτεται και αμφισβητεί)
  3. Καλλιτεχνικός τύπος (ή αυτός που έχει δημιουργικότητα)
  4. Κοινωνικός τύπος (ή αυτός που του αρέσει να βοηθά το συνάνθρωπο)
  5. Επιχειρηματικός τύπος (ή αυτός που πείθει)
  6. Συμβατικός τύπος (ή αυτός που είναι οργανωτικός και μεθοδικός).

Τονίζουμε και πάλι ότι η ζωή είναι πολύ πιο εφευρετική απ΄τις επιστημονικές θεωρίες και κάποιος μπορεί να έχει πολλά χαρακτηριστικά μίας προσωπικότητας αλλά επίσης να έχει και έντονα στοιχεία από άλλους τύπους προσωπικότητας.

Ας αναλύσουμε παρακάτω τα τεχνικά χαρακτηριστικά των 6 αυτών τύπων προσωπικότητας, έτσι ώστε να δώσουμε ιδέες για καλύτερη προσωπική αυτογνωσία.

Οι 6 Τύποι Προσωπικότητας του Holland

Ρεαλιστικός τύπος – αυτός που φτιάχνει πράγματα

Οι άνθρωποι αυτοί καταπιάνονται με πρακτικές δραστηριότητες, τους αρέσει να δουλεύουν με εργαλεία ή με μηχανήματα και ειδικό εξοπλισμό, θέλουν να κατασκευάζουν πράγματα ή να τα βελτιώνουν κι επίσης πολλές φορές επιδιώκουν να εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους.

Είναι σταθεροί στις απόψεις τους, επίμονοι, αυθεντικοί, προσγειωμένοι, πολλές φορές μυώδεις και αθλητικοί και δουλεύουν πολύ με τα χέρια τους.

 Εκτιμούν πολύ το φυσικό περιβάλλον και τα απτά πράγματα (αυτά που πιάνονται και φαίνονται).

Ερευνητικός τύπος – ο σκεπτόμενος

Οι άνθρωποι αυτού του τύπου προσωπικότητας είναι της διανόησης, χρησιμοποιούν πολύ την ανάλυση και διερευνούν τα πράγματα. Τους αρέσει η επιστημονική γνώση και η έρευνα νέων πεδίων. Θέλουν να αναλύουν και να επιλύουν προβλήματα κι είναι καλοί στα βασικά μαθηματικά.

Είναι περίεργοι, μεθοδικοί, της λογικής, ενώ προτιμούν δραστηριότητες που περιλαμβάνουν σκέψη, παρατήρηση και διερεύνηση.

 Επίσης, κάνουν πειράματα (διαφόρων μορφών, όχι μόνο εργαστηριακά) με σκοπό να βγάλουν νέα, δικά τους συμπεράσματα.

Καλλιτεχνικός τύπος – ο δημιουργικός

Οι άνθρωποι αυτού του τύπου είναι γενικά εκφραστικοί, αυθεντικοί, ευαίσθητοι και καινοτόμοι, ενώ απ΄την άλλη δεν έχουν άτεγκτες δομές στη σκέψη και τη συμπεριφορά τους και δεν είναι κομφορμιστές (να συμπλέουν με αυτά που λέει η κοινωνία).

 Λειτουργούν πολύ με βάση τα συναισθήματά τους και τη φαντασία τους και είναι ανοιχτόμυαλοι. Τους αρέσει να δουλεύουν πάνω σε ιδέες, και δημιουργικές συλλήψεις.

Χρησιμοποιούν τη διαίσθησή τους και την έμπνευσή τους ενώ είναι ανοιχτόμυαλοι και τις περισσότερες φορές αυθόρμητοι.

Κοινωνικός τύπος – αυτός που βοηθά

Τέτοιου τύπου άνθρωποι είναι ευγενικοί, συνεργατικοί, υπομονετικοί, φροντίζουν τους άλλους, έχουν έντονη ενσυναίσθηση και φιλική διάθεση.

 Τους αρέσουν οι δραστηριότητες που περιλαμβάνουν κοινωνικότητα, διδασκαλία, ομαδική δουλειά, χτίσιμο σχέσεων, διαπροσωπική επαφή με άλλους ανθρώπους και υποστήριξη προς τρίτους. Γενικά θελουν να είναι εκεί για τους άλλους.

Επιχειρηματικός τύπος – αυτός που πείθει

Αυτός ο τύπος προσωπικότητας περιλαμβάνει ανθρώπους περιπετειώδεις, φιλόδοξους, εξωστρεφείς, ενθουσιώδεις, με αυτοπεποίθηση, αισιόδοξους, κυριαρχικούς και παρακινητικούς.

 Έχουν ηγετικές δεξιότητες και δεν φοβούνται να παίρνουν ρίσκα, να λογομαχούν υποστηρίζοντας της θέση τους, να ανταγωνίζονται και να ομιλούν δημόσια.

Μπορεί να ασχολούνται με επιχειρήσεις, την πολιτική ή ακόμη και τις πωλήσεις.

Συμβατικός τύπος – ο οργανωτικός

Άνθρωποι αυτού του τύπου είναι πολύ λογικοί, με τακτοποιημένα τα πράγματά τους και αποτελεσματικοί, ενώ πολλές φορές η αντίληψή τους (όχι κατ’ ανάγκη η ιδεολογική) είναι συντηρητική. Έχουν οργάνωση και δίνουν έμφαση στην λεπτομέρεια και τις περισσότερες φορές τους αρέσουν οι ποσοτικές μετρήσεις.

 Εκτιμούν πολύ την ακρίβεια και τη μεθοδικότητα και προτιμούν δραστηριότητες μέσα σε δομημένο περιβάλλον ακολουθώντας οδηγίες.

3 δωρεάν τεστ για βελτίωση στην Αυτογνωσία

 

Η θεωρία του Holland έχει μέχρι και σήμερα ευρεία εφαρμογή στον επαγγελματικό προσανατολισμό.

Είναι πολύ σημαντική, διότι κατευθύνει ανθρώπους να χαράξουν επαγγελματική πορεία τέτοια που να συμβαδίζει με τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους.

Έτσι θα είναι και πιο ευτυχισμένοι, αλλά και πιο παραγωγικοί στο επαγγελμά τους.

Στον επίσημο ιστότοπο του ΕΟΠΠΕΠ, δηλαδή του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού, μπορεί ο οποιοσδήποτε να κάνει τρία τεστ που φαίνονται μεν ότι αφορούν μόνο τον επαγγελματικό προσανατολισμό , αλλά στην ουσία είναι τεστ προσωπικότητας.

Αυτά τα δωρεάν τεστ μπορούν να μας βοηθήσουν στην κατάκτηση υψηλότερης αυτογνωσίας.

Είναι τα εξής:

  • Τεστ Επαγγελματικών Ενδιαφερόντων
  • Τεστ Εργασιακών Αξιών και
  • Τεστ Επαγγελματικών Αποφάσεων

Μπορεί ο καθένας να τα κάνει πηγαίνοντας σε αυτόν τον σύνδεσμο του ΕΟΠΠΕΠ και κάνοντας έναν δωρεάν λογαριασμό με Όνομα Χρήστη και Κωδικό.

Αυτά τα τεστ δίνουν στο τέλος τους κάποιες κατευθύνσεις, ωστόσο και μόνο το να σκεφτεί κάποιος σε βάθος τα ερωτήματα που θέτουν είναι αρκετό, για να βελτιώσει το επίπεδο αυτογνωσίας του.

Η αυτογνωσία είναι λοιπόν το πρώτο και απαραίτητο στάδιο για να φτάσουμε στην αυτοβελτίωση. Υπάρχουν τρόποι απόκτησής της και μέσα από έτοιμα εργαλεία αλλά και μέσα από συζήτηση με ειδικούς.

Η αυτογνωσία συνδέεται απόλυτα με υψηλότερα επίπεδα αυτοπεποίθησης. Μαζί δημιουργούν έναν ενάρετο κύκλο στον οποίο η αυτογνωσία τροφοδοτεί την αυτοπεποίθηση κι αυτή αντίστοιχα βελτιώνει το επίπεδο αυτογνωσίας.

Άλλοι παρεμφερείς τομείς που μπορείτε να δείτε περαιτέρω πληροφόρηση είναι το business coaching και το personal branding. Και οι δύο αυτοί τομείς στηρίζουν την καλή δουλειά που κάνουν πάνω στην αυτογνωσία.